......................................................................... του λογοτεχνικού περιοδικού ΥΦΟΣ *

Η Φωτό Μου
Ξεφυλλίζοντας... με τον Πάνο Αϊβαλή



"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.

ΥΦΟΣ

ΥΦΟΣ
.................................................................Η ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΥΦΟΣ πατήστε πάνω στο εικονίδιο

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Κορνήλιος Καστοριάδης Έλληνας φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής...

Κορνήλιος Καστοριάδης (1922-1997)



Ο Κορνήλιος Καστοριάδης ήταν Έλληνας φιλόσοφος, οικονομολόγος και ψυχαναλυτής. Συγγραφέας του έργου Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας, διευθυντής σπουδών στην Σχολή Ανωτέρων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού από το 1979, και φιλόσοφος της αυτονομίας, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές του 20ου αιώνα.

Γεννήθηκε το 1922 στην Κωνσταντινούπολη και την ίδια χρονιά η οικογένεια του μετεγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης πρωτοήρθε σε επαφή με την μαρξιστική σκέψη και την φιλοσοφία ταυτόχρονα σε ηλικία 13 ετών, οπότε και γεννήθηκε και το ενδιαφέρον του τόσο για την σκέψη όσο και για την πολιτική. Η πρώτη ενεργός ανάμιξη και δραστηριοποίηση του στην πολιτική, ήρθε όταν επί δικτατορίας Μεταξά (1937) προσχώρησε στην ΟΚΝΕ. Ενεγράφη στο κομμουνιστικό κόμμα και το 1941 και λίγο μετά την αρχή της κατοχής συγκρότησε μαζί με άλλους νέους μία ομάδα που εναντιωνόταν στο προσανατολισμό του ΚΚΕ. Το 1943 προσχώρησε στην τροτσκιστική ομάδα του Σπύρου Στίνα, πράγμα που είχε ως συνέπεια τη δίωξή του όχι μόνο από τους Γερμανούς αλλά και από το ΚΚΕ. Το 1944 γράφει τα πρώτα του κείμενα για τις κοινωνικές επιστήμες και τον Μαξ Βέμπερ (Max Weber), τα οποία δημοσιεύει στο περιοδικό Αρχείο Κοινωνιολογίας και Ηθικής.

Σπούδασε αρχικά νομικά και οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατά τα Δεκεμβριανά, αποδοκίμασε την στάση του ΚΚΕ και, στη συνέχεια, μετέβη με το πορτογαλικό πλοίο Ματαρόα από τον Πειραιά στο Παρίσι όπου έμελλε να εγκατασταθεί μόνιμα. Συνεπιβάτες σε αυτό το πλοίο και οι άλλοι δύο Έλληνες, μετέπειτα στοχαστές του Παρισιού, ο Κώστας Αξελός και ο Κώστας Παπαϊωάννου, που μαζί με διακόσιους ακόμα (ανάμεσα στους οποίους και οι: Μακρής, Ξενάκης, Κρανάκη) είχαν εξασφαλίσει, με την βοήθεια του Οκτάβιου Μερλιέ (Octave Merlier), υποτροφία του Γαλλικού Ινστιτούτου από την γαλλική κυβέρνηση.

Στο Παρίσι έγινε μέλος της τροτσκιστικής Τετάρτης Διεθνούς και του Διεθνιστικού Κομμουνιστικού Κόμματος, από τις οποίες όμως άρχισε σταδιακά να απομακρύνεται, ώσπου μετά το 1948 να εγκαταλείψει οριστικά το τροτσκιστικό κίνημα. Παράλληλα από την ίδια χρονιά άρχισε να εργάζεται στην υπηρεσία Στατιστικής Εθνικών Λογαριασμών και Μελετών Ανάπτυξης του Οργανισμού Οικονομικής Ανάπτυξης και Συνεργασίας (ΟΟΣΑ), μια θέση την οποία διατήρησε ως και το 1970.
Το 1946 ξεκίνησε και η γνωριμία του με τον διανοούμενο Κλωντ Λεφώρ, με τον οποίο συγκρότησαν μία εσωτερική τάση στο PCI, από το οποίο αποχώρησαν το 1948 και ίδρυσαν την ομάδα Socialisme ou Barbarie («Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα»), η οποία από το επόμενο έτος μέχρι το 1965 εξέδιδε το ομώνυμο περιοδικό. Από τα κείμενα εκείνης της περιόδου προέκυψαν τα βιβλία: Η Γραφειοκρατική Κοινωνία (1973), Η Πείρα του Εργατικού Κινήματος (1974), Το Περιεχόμενο του Σοσιαλισμού, Σύγχρονος Καπιταλισμός και Επανάσταση, Η Γαλλική Κοινωνία (1979).

Μέσα από το συγκεκριμένο περιοδικό βρήκαν βήμα τα επόμενα χρόνια γνωστοί διανοούμενοι της Γαλλίας, όπως ο Lyotard και ο Debord. Το περιοδικό κινείτο πέραν των τροτσκιστικών κύκλων και ήταν ιδιαίτερα επικριτικό στα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού. Χαρακτηριστική της γραμμής του περιοδικού ήταν η ανάλυση του Καστοριάδη για το πολιτικό σύστημα της Σοβιετικής Ένωσης, το οποίο το χαρακτήρισε καθεστώς "Γραφειοκρατικού Καπιταλισμού". Ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η ρωσική επανάσταση οδήγησε στην εγκαθίδρυση ενός νέου τύπου καθεστώτος εκμετάλλευσης και καταπίεσης όπου μια νέα κυρίαρχη τάξη, η γραφειοκρατία, σχηματίστηκε γύρω από το κομμουνιστικό κόμμα». Όσον αφορά τις «φιλελεύθερες δημοκρατίες» της Δύσης θεωρούσε ότι το κριτήριο ταξικής διαφοροποίησης είχε πάψει να είναι πλέον η κατοχή και ο έλεγχος των μέσων παραγωγής, αλλά η κατοχή και η ικανότητα άσκησης εξουσίας. Σταδιακά και προς τα τελευταία χρόνια της έκδοσης του περιοδικού ο Καστοριάδης απομακρύνθηκε από την μαρξιστική φιλοσοφία και θεωρία της Ιστορίας όσο και από την μαρξιστική οικονομική ανάλυση, πράγμα εμφανές στο κείμενο του «Μαρξισμός και επαναστατική κοινωνία» το οποίο αργότερα συμπεριελήφθη στο Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ενώ οι θέσεις και οι απόψεις του Καστοριάδη γνώρισαν μεγάλη απήχηση στους επαναστατικούς κύκλους πολλών χωρών της εποχής, ο ίδιος δεν είχε την ανάλογη αναγνώριση, καθώς ήταν αναγκασμένος να υπογράφει τα κείμενα του χρησιμοποιώντας διάφορα ψευδώνυμα (Pierre Chaulieu, Paul Cardan, Marc Noiraud κ.α). Αυτό συνέβαινε διότι δεν είχε γαλλική υπηκοότητα ή διαβατήριο ακόμη, με συνέπεια να βρίσκεται συνεχώς υπό τον φόβο της απέλασης στην Ελλάδα. Στις σελίδες του περιοδικού πρωτοεμφανίστηκαν και μερικά από τα σημαντικότερα κείμενα της πρώτης περιόδου της σκέψης του, τα οποία αργότερα έμελλε να δημοσιευθούν μέσα από τις εκδόσεις βιβλίων του, όπως τα: «Η Γραφειοκρατική Κοινωνία», «Η Πείρα του Εργατικού Κινήματος» και του ίσως σημαντικότερου έργου του «Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας».

Το 1967 η ομάδα του Socialisme ou Barbarie διαλύεται, ωστόσο όμως δύο χρόνια αργότερα, τα κείμενα και η σκέψη της ομάδας και κυρίως του Καστοριάδη αποτελούν βασική πηγή έμπνευσης των εξεγερμένων φοιτητών του Μάη του '68. Το 1970 ο Καστοριάδης αποκτά την γαλλική υπηκοότητα και έτσι παύει πλέον ο συνεχής φόβος της απέλασης. Αυτή την περίοδο ο Καστοριάδης στρέφεται στην ψυχανάλυση, μάλιστα εργάζεται και ως ψυχαναλυτής ο ίδιος από το 1974, και γίνεται μέλος της επονομαζόμενης Τέταρτης Ομάδας, ενός κινήματος διαφωνούντων της σχολής του Λακάν (Lacan).
Αυτή η στροφή προς την ψυχανάλυση χαρακτηρίζει πλέον το σύνολο της σκέψης του, πράγμα το οποίο τον οδηγεί σε μια καινούργια φιλοσοφική κατανόηση της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του ανθρώπου, η οποία αποτυπώνεται στο κλασικό πλέον έργο του 'Η Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας'. Κεντρική θέση στην σκέψη του αποκτά η έννοια του Φαντασιακού, το οποίο θεωρεί ως το θεμέλιο στοιχείο της ανθρώπινης δημιουργίας.

Ο Καστοριάδης αντιλαμβάνεται την κοινωνική διαφοροποίηση ως μια διαδικασία συνεχούς δημιουργίας ex nihilo σημασιών, νοημάτων, εικόνων οι οποίες θεσπίζονται και δομούν την εικόνα του κόσμου και της κοινωνίας κάθε εποχής. Ο Καστοριάδης αρνείται την ύπαρξη οποιουδήποτε ντετερμινισμού όσον αφορά την κοινωνική αλλαγή, οποιασδήποτε προδιαγεγραμμένης πορείας της κοινωνίας, καθώς αυτή είναι συνεχής δημιουργία που γεννιέται και νοηματοδοτείται μέσω του «Κοινωνικού Φαντασιακού». Σύμφωνα με τον Καστοριάδη, αν και όλες οι κοινωνίες δημιουργούν οι ίδιες της φαντασιακές σημασίες τους (δηλαδή τους θεσμούς, τους κανόνες, τις πεποιθήσεις, τις αντιλήψεις κ.λπ.) δεν έχουν όλες συνείδηση του γεγονότος αυτού. Πολλές κοινωνίες συγκαλύπτουν τον κοινωνικό χαρακτήρα της θέσμισης των φαντασιακών σημασιών τους, αποδίδοντας την θέσμιση και την θεμελίωση τους σε εξω-κοινωνικούς παράγοντες (π.χ. το Θεό, την παράδοση, το νόμο, την ιστορία). Με βάση αυτή την συνείδηση της αυτοθέσμισης των φαντασιακών σημασιών από κάθε κοινωνία, ο Καστοριάδης διέκρινε μεταξύ των αυτόνομων κοινωνιών, αυτών δηλαδή που είχαν συνείδηση της αυτοθέσμισης αυτής, και των ετερόνομων κοινωνιών, στις οποίες η θέσμιση αποδιδόταν σε κάποια εξωκοινωνική αυθεντία.

Το 1979 ο Καστοριάδης εξελέγη διευθυντής της Ecoles des Hautes Etudes en Sciences Sociales, όπου διοργάνωσε σεμινάριο με τίτλο "Θέσμιση της κοινωνίας και ιστορική δημιουργία".

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Κορνήλιος Καστοριάδης επισκέφθηκε αρκετές φορές της Ελλάδα, δίνοντας σειρά διαλέξεων, μεταξύ άλλων στη Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο, τον Βόλο το Ρέθυμνο κ.α. Το 1989 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Στις 24 Φεβρουαρίου 1993 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης απεβίωσε σε ηλικία 75 ετών, στις 26 Δεκεμβρίου του 1997.

Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010

Φωτογραφίες του περασμένου αιώνα...



(από αριστερά:) Κατερίνα Γώγου, Γιώργος Κορδέλλας, Αντώνης Καφετζόπουλος, Λίνα Καρανασοπούλου, Κώστας Φέρρης, Σπύρος Φωκάς, Βίκυ Βανίτα, Σωτηρία Λεονάρδου, Όλια Λαζαρίδου (1983)

Σάββατο 20 Νοεμβρίου 2010

"Eφυγε" ο Αιμίλιος Μεταξόπουλος πρώην πρύτανης του Παντείου


Σε ηλικία 55 ετών, ο Αιμίλιος Μεταξόπουλος έχασε τη μάχη με το θάνατο, υποκύπτοντας στα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε εδώ και χρόνια.
Ο Αιμίλιος Μεταξόπουλος γεννήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1955 στην Aθήνα. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες, φιλοσοφία και επιστημολογία. Διετέλεσε επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Δίδαξε επίσης στο Πανεπιστήμιο Φλωρεντίας. Διετέλεσε δύο φορές αντιπρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ το 1995 ανέλαβε καθήκοντα πρυτάνεως.
Xρημάτισε μέλος του Eθνικού Συμβουλίου Pαδιοτηλεόρασης και γενικός γραμματέας του Iδρύματος Eλληνικού Πολιτισμού. Tα δημοσιεύματά του στην ελληνική, γαλλική, αγγλική και ιταλική γλώσσα περιλαμβάνουν πολυάριθμα άρθρα σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά, επιστημονικές μονογραφίες, τα βιβλία «Σύμβαση και Αλήθεια», «Πολιτικός Σκεπτικισμός», καθώς και συγγραφικές συμμετοχές σε συλλογικούς τόμους στις HΠA και τη Γαλλία.
Yπήρξε εκδότης και διευθυντής του περιοδικού «Θεωρία και Κοινωνία» των εκδόσεων Γνώση, ενώ αρθρογραφούσε συχνά στον ημερήσιο και περιοδικό Tύπο.

Παρασκευή 12 Νοεμβρίου 2010

Mαρία Βλασσοπούλου Καρύδη - Arcadians Αρκάδες

Παρουσίαση βιβλίου

Arcadians - Αρκάδες
της Μαρίας Βλασσοπούλου-Καρύδη*
Η λαμπρή παρουσία των Αρκάδων στον Αρχαίο Κόσμο
Γλώσσα: ελληνικά-αγγλικά

Σχετικά με το χαρακτηρισμό των Ελλήνων ως κλάδου μιας ενιαίας Ινδοευρωπαϊκής φυλής θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο όρος Ινδοευρωπαίος είναι απόλυτα συμβατικός, χωρίς ιστορικό υπόβαθρο και αναφέρεται μόνο σε ένα συσχετισμό γλωσσών με κοινά στοιχεία για  τον προσδιορισμό της καταγωγής των φορέων τους.Η περίφημη θεωρία των μαζικών μεταναστεύσεων των φορέων της πρωτοινδοευρωπαϊκής γλώσσας είναι εντελώς αβάσιμη, δεδομένου ότι στηρίχτηκε στις γλωσσικές ομοιότητες αυτοχθόνων λαών, που κατοικούσαν μια αχανή περιοχή, που κάλυπτε μεγάλο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης και της Ασίας.<Η έλευση των Ελλήνων με τη μορφή της μαζικής εισβολής μεταναστών, που συμβατικά  κατ’ αρχήν χρονολογήθηκε το 2100 π.Χ. ή το 1900 π.Χ. και κατόπιν το 1600 π.Χ. μπορεί να μην πραγματοποιήθηκε ποτέ.< Στα ελληνικά φύλα της μυκηναϊκής εποχής (2ο μισό της 2ης χιλιετίας π.Χ.) καταγράφονται οι Άβαντες, Αθαμάνες, Αινιάνες, Αιολείς, Αιτωλοί, Αρκάδες, Αρκτάνες, Αχαιοί, Βοιωτοί, Γραίοι, Δόλοπες, Δωριείς, Επειοί, Θεσπρωτοί, Θεσσαλοί, Ίωνες, Κεφαλλήνες, Κουρήτες, Λαπίθες, Λοκροί, Μακεδόνες, Μάγνητες, Μινύες, Μολοσσοί, Μυρμιδόνες, Περαιβοί, Πίερες, Φθίοι, Φλεγύες, Φωκείς. Σύμφωνα με τη μαρτυρία της Γραμμικής Γραφής Β  η επικρατούσα άποψη είναι ότι οι ελληνικές διάλεκτοι των ιστορικών χρόνων δημιουργήθηκαν από τη διαφοροποίηση των δύο προϊστορικών διαλέκτων, της Νοτιοελληνικής (Αρκαδοκυπριακής) και της Βορειοελληνικής (Δωρικής). Η Ιωνική και η Αιολική πρέπει να εμφανίστηκαν αργότερα μετά το τέλος της εποχής του Χαλκού δηλ. μετά το 1200 π.Χ.
Είναι γενικά πλέον αποδεκτό ότι η Μυκηναϊκή γλώσσα της Γραμμικής  Β Γραφής αποτελεί μια πρώιμη μορφή της Αρκαδοκυπριακής γλώσσας, που πρέπει να ήταν η κυρίαρχη διάλεκτος στην Πελοπόννησο κατά την εποχή του Χαλκού.
Την παρουσία των Αρκάδων στο κέντρο της Πελοποννήσου, κατά τη Μυκηναϊκή εποχή, μαρτυρεί η Αρκαδοκυπριακή γλώσσα τους, της οποίας τα όρια ξεπέρασαν την κεντρική  Πελοπόννησο και επεκτάθηκαν προς την Αργολίδα, τη Λακωνία, τη Μεσσηνία  και την Τριφυλλία, σε περιοχές, όπου κατοικούσαν οι Αχαιοί. Ο M. Ventris, που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Γραφή Β, θεώρησε την Αρκαδοκυπριακή διάλεκτο των ιστορικών χρόνων πλησιέστερη προς την επίσημη γλώσσα των Μυκηναίων (Αχαιών). Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και η έρευνα του E. Risch, σύμφωνα με την οποία η Μυκηναϊκή γλώσσα επιβιώνει στην Αρκαδία και στην Κύπρο μετά τη Μυκηναϊκή εποχή.
Κατά τους  αρχαίους ιστορικούς, ο όρος Αρκαδία δεν αναφερόταν σε γεωγραφική ενότητα αλλά σε συγκεκριμένη εθνότητα, που αποτελούσε κλάδο του ελληνικού έθνους.
Οι φυλετικοί κλάδοι των Αρκάδων, που αναφέονται σαν αυτόχθονες προέλληνες (Πελασγοί) στην Προϊστορική Πελοπόννησο, ήσαν οι Αζάνες, οι Παρράσιοι, οι Καύκωνες, οι Κυνούριοι και οι Αίμονες. Αλλά και κατά τους ιστορικούς χρόνους οι Αρκάδες διακρίνονται στις ακόλουθες εθνικές ομάδες, τα ονομαζόμενα έθνη, τους Ευτρήσιους, τους Κυνούριους, τους Παρράσιους, τους Αζάνες και τους Καύκωνες.
Στην  ελληνική μυθολογία και ιδιαίτερα στη θεογονία η Αρκαδία εμφανίζεται σαν το λίκνο πολλών θεοτήτων και μέσα στα όριά της τοποθετούνται οι δραστηριότητες μυθικών ηρώων, του Ηρακλή, του Άτλαντα αλλά και του Προμηθέα.
Παρά τις θεωρίες που έχουν διατυπωθεί για την καταγωγή των Αρκάδων, στη συνείδηση του αρχαίου ελληνικού κόσμου ήσαν αυτόχθονες και «προσέλληνοι», κατοικούσαν δηλαδή στη χώρα πριν από την ύπαρξη της σελήνης.
Σημαντικά στοιχεία για τη καταγωγή των Αρκάδων σώζονται από τους σημαντικότερους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς (Ηρόδοτο, Στράβωνα, Διονύσιο Αλικαρνασσέα και Παυσανία).
Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν μετακινήσεις Αρκάδων στον Ελλαδικό χώρο, στην Εγγύς Ανατολή και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, που χρονολογούνται από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι την ύστερη αρχαιότητα. Οι πάμπολλες αυτές αναφορές, σε συνδυασμό  με τη μυθολογία αλλά και την κατά τόπους αρκαδική ονοματολογία, μαρτυρούν την ύπαρξη ιστορικού πυρήνα σχετικά με τη διασπορά των Αρκάδων, που δεν πρέπει να ανήκε μόνο στο χώρο του μύθου. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική γραμματεία ο αποικισμός των Αρκάδων αναπτύσσεται σε μεγάλη ακτίνα στο χώρο της Μεσογείου και από την εποχή του γενάρχη Αρκάδα αναφέρονται μεταναστευτικές κινήσεις. Το πολυάνθρωπο αρκαδικό φύλο με την ιδιαίτερη ζωτικότητα και την πολεμική ικανότητα δεν ήταν δυνατόν να περιορισθεί στην άγονη πατρίδα του και αναγκαζόταν συνεχώς να ζητεί καλύτερη μοίρα σε άλλα  εδάφη ή να παρέχει τις στρατιωτικές του υπηρεσίες ενισχύοντας με μισθοφόρους τις στρατιωτικές δυνάμεις της αρχαιότητας.
Τα μεταναστευτικά ρεύματα των Αρκάδων, σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς, κινήθηκαν κυρίως προς τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους, την Ιταλία, τη Σικελία, την Κύπρο, τον Εύξεινο Πόντο και την Εγγύς Ανατολή. Ο Όμηρος στο Υ της Ιλιάδας αναφέρει ότι η αριστοκρατία της Τροίας και μέρος του λαού της ήσαν απόγονοι των Αρκάδων, συμπεριλαμβανομένων και του ΄Εκτορα, του Αγχίση, πατέρα του Αινία και φυσικά του ίδιου του Αινεία, ο οποίος όταν έφυγε με τον πατέρα του από την Τροία πέρασε από την Αρκαδία, όπου ίδρυσε την πόλη Καφυές, στη μνήμη του παππού του Καφυέως και μετά το θάνατο του πατέρα του μετανάστευσε στην Ιταλία.
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο οι Βιθυνοί της Μ.Ασίας ήσαν Αρκάδες και κατά τον Παυσανία, τον Στράβωνα, τον Πτολεμαίο και τον Πλίνιο υπήρχε αποικία των Μαντινέων στη Βιθυνία με την ονομασία Βιθύνιον, που ήταν χτισμένη στις όχθες του ποταμού Σαγκάριου. Γι΄αυτό το λόγο κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους αποδόθηκαν στην Αρκαδία μεγάλες τιμές στον ευνοούμενο του αυτοκράτορα Αδριανού Αντίνοο, ως  ομογενούς για την καταγωγή του από τη Βιθυνία, που είχε αποικισθεί από τους Μαντινείς.
Ο βασιλιάς της Τεγέας Αγαπήνωρ, που συμμετείχε στον Τρωϊκό πόλεμο, κατευθύνθηκε μετά την άλωση της Τροίας προς την Κύπρο, όπου δημιούργησε τον οικισμό της Πάφου και ίδρυσε το ιερό της Παφίας Αφροδίτης. Η επικοινωνία της Αρκαδίας και της Κύπρου κατά την αρχαιότητα  μαρτυρείται από πολλές αρκαδικές ονοματοθεσίες, που υπάρχουν στο νησί και από την Αρκαδοκυπριακή διάλεκτο, την αρχαιότερη γλώσσα, που είχε καταγραφεί στις μυκηναϊκές πινακίδες της Γραμμικής γραφής Β.
Αλλά το γεγονός που πρόβαλε τους Αρκάδες στον αρχαίο κόσμο σαν λαό της διασποράς ήταν η μετανάστευσή τους στην Ιταλία  και ο συνοικισμός της Ρώμης πριν από το Ρωμύλο και το Ρέμο. Σαν οικιστής της Ρώμης αναφέρεται ο Εύανδρος, καταγόμενος από το Παλλάντιο, γυιος του βασιλιά της Αρκαδίας Εχέμου, που έδωσε το όνομα του τόπου της καταγωγής του στον Παλατίνο λόφο της Ρώμης, σύμφωνα με το Στράβωνα. Αλλά και ο μύθος της λύκαινας, που έθρεψε τους πρώτους Ρωμαίους το Ρωμύλο και το Ρέμο, αποτελεί κατά τον Πλούταρχο μίμηση προγενέστερου αρκαδικού μύθου, που αναφερόταν στα δίδυμα παιδιά του θεού Άρη και της αρκαδικής νύμφης Φιλονόμης. Τα δίδυμα αυτά βρήκε ένας ποιμένας της Αρκαδίας ονόματι Τήλεφος να τρέφονται από μια λύκαινα και τα ονόμασε Λύκασο και Παρράσιο. Απόδειξη της πεποίθησης των Ρωμαίων για την Αρκαδική τους καταγωγή αποτελεί το γεγονός ότι ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αντωνίνος ο Ευσεβής επισκέφθηκε το αρκαδικό Παλλάντιο σαν τη μητρόπολη της Ρώμης, ανακήρυξε τη μικρή αυτή κώμη  πόλη και την απάλλαξε από κάθε φορολογία.
Γνωστή ήταν η προς το θείον ευσέβεια των Αρκάδων, που διατήρησαν αρχέγονες προϊστορικές λατρείες ενώ παράλληλα θεωρούσαν την πατρίδα τους γενέτειρα των περισσότερων θεών του ελληνικού Δωδεκαθέου. Αξιοσημείωτος ήταν ο σεβασμός τους στους νόμους και για το λόγο αυτό ονομάστηκαν φύλακες δικαιοσύνης.
Με τη λιτή ζωή τους απέφευγαν την πολυτέλεια και τις απολαύσεις. Συνέτρωγαν με τους δούλους ακόμα και στα συμπόσια.
Αντιπροσωπευτική αρκαδική προσωπικότητα του 2ου αι.π.Χ.αποτελεί ο ηγέτης της Αχαϊκής Συμπολιτείας Φιλοποίμην ο Μεγαλοπολίτης, που παράλληλα με τη μνημειώδη δράση του δούλευε στο κτήμα του σαν απλός γεωργός, ενώ τη συμπεριφορά του χαρακτήριζε φιλική διάθεση και δημοκρατικό πνεύμα.
Τον 7ο αι.π.Χ., ενώ όλες τις ελληνικές πόλεις κυβερνούσαν ολιγαρχικά καθεστώτα, όταν αποκαλύφθηκε ότι ο βασιλιάς των Αρκάδων Αριστοκράτης είχε δωροδοκηθεί, οι Αρκάδες τον λιθοβόλησαν, κατήργησαν τη βασιλεία και πρώτοι αυτοί από όλους τους Έλληνες εγκαθίδρυσαν το πολίτευμα της Δημοκρατίας.
Ήσαν περιζήτητοι μισθοφόροι και διακρίνονταν για την τόλμη, τη γενναιότητα και την καρτερία τους στις κακουχίες του πολέμου. Ο Ξενοφών αναφέρει χαρακτηριστικά «ού νυξ, ού χειμών, ού μήκος οδού, ούκ όρη δύσβατα απεκώλυεν αυτούς». Κατά τον Όμηρο ήσαν αγχιμαχητές, ικανοί δηλαδή στη μάχη σώμα με σώμα. Κατά τον ιστορικό Έφορο οι Μαντινείς επινόησαν την πολεμική στολή και ο αρχαιότερος οπλισμός ονομαζόταν «μαντινική όπλισις».
Σε όλες τις επεκτατικές τους δραστηριότητες οι Σπαρτιάτες βρίσκονταν αντιμέτωποι με το στρατό των Αρκάδων, που ήσαν σύμμαχοι των Μεσσηνίων και καταφύγιο των διωκομένων. Σ’ αυτούς κατέφευγαν οι διωκόμενοι είλωτες καθώς και ο βασιλιάς των Μεσσηνίων Αριστομένης μετά την αιχμαλωσία  του από τους Σπαρτιάτες.
Στους εθνικούς αγώνες κατά των Περσών οι Αρκάδες συστρατεύθηκαν με τους άλλους Έλληνες. Δύο χιλιάδες πολέμησαν στις Θερμοπύλες το 480 π.Χ. και έσπευσαν μετά τη μάχη αυτή στον  Ισθμό για να εμποδίσουν τη διέλευση στην Πελοπόννησο του Περσικού στρατού. Στη μάχη των Πλαταιών έλαβαν μέρος 5000 Αρκάδες και με επικεφαλής το βασιλιά της Σπάρτης Παυσανία  οι Έλληνες έδωσαν το τελειωτικό χτύπημα στο στρατό των Περσών.
Παροιμιώδης ήταν η έφεσή τους στις τέχνες, τα γράμματα κσι ιδιαίτερα στη φιλοσοφία. Στον τομέα της φιλοσοφίας μια από τις μεγαλύτερες σχολές της αρχαιότητας λειτουργούσε στη Μαντίνεια. Σ’ αυτή υπάρχει η μαρτυρία ότι σπούδασε ο Σωκράτης, όπου μεγάλη επίδραση άσκησε σ΄αυτόν η διδασκαλία της Διοτίμας, όπως αναφέρεται στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. Η μεγάλη εκείνη φιλόσοφος ήταν ιέρεια και μάντις στο ιερό του Διός στη Μαντίνεια.
Η μουσική και ο αθλητισμός αποτελούσαν το θεμέλιο της αρκαδικής παιδείας. Η μουσική κατά τον Πολύβιο το Μεγαλοπολίτη ήταν για τους ανθρώπους πολύτιμη αλλά για τους Αρκάδες αναγκαία. Μ’ αυτή μετρίαζαν το τραχύ και αυθαίρετο της φύσης τους. Η μεγαλύτερη μουσική αυθεντία της Αρχαιότητας ο Αριστόξενος ο Ταραντίνος, που έζησε τον 4ο αι. π.Χ. και ήταν ο συγγραφέας του αρχαιότερου σωζόμενου μουσικού εγχειριδίου, έζησε πολλά χρόνια στη Μαντίνεια πριν γίνει δεκτός στη σχολή του Αροστοτέλη.
Μεταξύ των μαθητών ενός από τους μεγαλύτερους γλύπτες της αρχαιότητας του Πολυκλείτου αναφέρονται και δύο Αρκάδες, ο Δαμέας και ο Αθηνόδωρος.
Μνημειώδης ήταν η έφεσή τους στο χορό. Ο Ξενοφών αναφέρει ότι κατά την εκστρατεία του Κύρου εναντίον του Αρταξέρξη, στη γιορτή που οργανώθηκε από τους δέκα χιλιάδες Έλληνες μισθοφόρους (τους μυρίους) προς τιμήν των Παφλαγονίων, ελληνικού φύλου της Μ.Ασίας, οι Μαντινείς κατέπληξαν τους πάντες και τον ίδιο τον Κύρο με τον ένοπλο χορό τους.
Η συμβολή των Αρκάδων στον πολιτισμό και ο αγώνας τους να διατηρήσουν την ταυτότητα και τις αρχές τους πρόβαλε την Αρκαδία στον αρχαίο κόσμο σαν κιβωτό αξιών και χώρο ηθικής και πνευματικής  αναβάπτισης. Το αρκαδικό ιδεώδες που κάποτε ενέπνευσε την ανθρωπότητα βρίσκεται σε αντίθεση με τη σημερινή παρακμή του καταναλωτισμού και του ευδαιμονισμού των δήθεν πολιτισμένων κοινωνιών του παρόντος, που θα πρέπει να ανακαλύψουν τη διέξοδο από τη σημερινή ζοφερή πραγματικότητα στις πατροπαράδοτες αξίες του ελληνικού πολιτισμού.


English version 
According to the definition of the Greeks as a branch of a single Indo-European tribe it should be mentioned that the term Indo-European is purely conventional and has no historical foundation. It refers solely to the comparison of languages with shared features in order to determine the origins of their speakers.
The well-known theory of mass migrations by the speakers of the Indo-European language is completely insubstantial. It was based on linguistic similarities between possibly autochthonous peoples who dwelt in a vast area that covered a large part of Eastern Europe and Asia.
The arrival of the Greeks in the form of a mass influx of migrants, which was conventionally dated initially to 2100 BC or to 1900 BC and later to 1600 BC, may in fact never have taken place.
The Greek tribes known from the Mycenaean period (2nd half of the 2nd millennium BC) are the Abantes, Athamanians, Ainianians, Aeolians, Aetolians, Arcadians, Arktanes, Achaeans, Boeotians, Graioi, Dolopians, Dorians, Epeians, Thesprotians, Thessalians, Ionians, Kephallenians, Kouretes, Lapiths, Lokrians, Macedonians, Magnetans, Minyans, Molossians, Myrmidons, Perrhaibians, Pierians, Phthians, Phlegyans and Phokians.
According to the evidence of the Linear B all the Greek dialects of historical times were the result of the differentiation from these two prehistoric dialects, Southern Greek (Arcadian -Cypriot) and Northern Greek (Doric). Ionic and Aeolian made their appearance later, after the end of the Bronze Age that is, after 1200 BC.
It is generally accepted that Mycenaean language of Linear B tablets represents an early state of Arcadian-Cypriot language, that should be the dominant dialect in the Bronze Age Peloponnese.
The presence of the Arcadians at the center of the Peloponnese in Mycenean times is attested by the Arcadian-Cypriot language, the boundaries of which were wider than the central Peloponnese and extended to the Argolid, Laconia, Messenia and Triphylia, regions that were occupied by Achaeans. M.Ventris, the decipherer of Linear B, considered that the Arcadian-Cypriot dialect of historical times was closer to the official language of the Mycenaeans (Achaeans). The same conclusion was suggested by E.Risch’s investigation, according to which the Mycenaean language survived in Arcadia and Cyprus after the Mycenaean period.
In the ancient historians, the term Arcadia refers not to a geographical unit but to a specific ethnic group that formed a branch of the Greek nation.
The branches of the Arcadians referred as autochthonous Pre-greeks (Pelasgians) that settled in the prehistoric Peloponnese, were the Azanians, the Parrhasians, the Kaukonians, the Kynourians and the Aimones. In historical times the Arcadians were divided into the following ethnic groups, which were called ethne׃ the Eutressians, the Cynourians, the Mainalians, the Parrhasians, the Azanians and the Kaukonians.
In Greek mythology, especially in the myths relating to the birth of the gods, Arcadia is represented as the birthplace of many deities, and the activities of mythical heroes such as Hercules, Atlas and even Prometheus are located within its borders.
Despite the theories that have been advanced on the origins of the Arcadians, on the conscience of the ancient greek world they were autochthonous and older than the moon (proselenoi), that is they settled in their land before there was a moon.
Important evidence for the Arcadians is preserved by the most eminent of the Greek historians (Herodotus, Strabo, Dionysios of Alikarnassos, and Pausanias).
Many ancient authors mention movements of the Arcadians in Greece, the Near East and the wider Mediterranean area, from prehistoric times down to Late Antiquity. These numerous references, in combination with mythology and the local Arcadian onomatology, point to the existence of a historical nucleus relating the diaspora of the Arcadians, which probably does not belong solely to the sphere of myth. According to the ancient Greek literary sources, the Arcadian colonization spread over a wide radius in the Mediterranean, and there are references to migrations from the time of the founding father Arkas. The populous tribe of the Arcadians, especially vital and warlike, could not be confined to its barren homeland, but was obliged constantly to seek a better life in other territories , or to make its armies  available or strengthen the military forces of ancient times with mercenaries.
According to ancient authors the arcadian waves of migration moved primarily to the Aegean, the Ionian Islands, Italy, Sicily, Cyprus, Pontus and the Near East. In Book XX of the Iliad Homer says that the Trojan aristocracy and part of the people were descended from Arcadians, including Hector, Anchises the father of Aeneas and of course, Aeneas himself. When Aeneas fled from Troy with his father, he visited Arcadia, where he founded the city of Kaphyai in memory of his grandfather Kaphyeus. After the death of his father, he moved on to Italy.
According to Herodotus the Bithynians of Asia Minor were Arcadians. Pausanias, Ptolemy, Strabo and Pliny all mention a colony of Mantineans named Bithynion, which was built on the banks of the river Sangarios in Bithynia. This accounts for the fact that in Roman times great honour was paid in Arcadia to the emperor Hadrian’s favourite, Antinoos, who was regarded as a homogeneous because he came from Bithynia, which had been founded by Mantineans.
The king of Tegea Agapenor, who participated in the Trojan War as the leader of the Arcadians, after the capture of Troy, he sought refuge on Cyprus, where he founded the settlement of Paphos and the sanctuary of Aphrodite Paphia. Contacts between Arcadia and Cyprus are attested mainly by many Arcadian place-names and by the Arcadian-cypriot dialect, the earliest greek language written in the Mycenaean tablets of linear B script.
What gave the Arcadians a reputation in the ancient world as a people of diaspora  was their migrations to Italy and the foundation of Rome, before Romulus and Remus. Evandros from Pallantion son of Echemos, the King of Arcadia, is recorded as the founder of Rome. According to Strabo, Evandros named one of the hills of Rome Palatinus, after his birthplace. According to Plutarch the legend of the she-wolf that suckled Romulus and Remus, too, is an imitation of an Arcadian legend relating to the twin sons of god Ares and the Nymph Philonome. These twins, who were being raised by a she-wolf, were found by an Arcadian shepherd called Telephos, who named them Lykasos and Parrhasios. Another proof of the roman belief that they were descended from the Arcadians is provided by the fact that in the 2nd cent. AD the Roman emperor Antoninus Pius visited Pallantion in Arcadia, declared the little township to a city, and granted its inhabitants freedom and exemption from all taxation.
The respect of the Arcadians for the divine was well known. They preserved the primeval prehistoric cults of the Greeks and also considered their homeland as the birthplace of most of the gods in the Olympic pantheon. They had great respect for the laws, and were therefore known as the guardians of justice.
They led an austere way of life, shunning luxury and pleasure. They ate together with their slaves even at the banquets.
Philopoemen of Megalopolis the leader of the Achaean Confederacy, was a typical Arcadian personality of the 2nd c.BC. Alongside his highly active career, he worked on his farm as an ordinary farmer, and his treatment of everyone was characterized by simplicity, friendliness and a democratic spirit.
In the 7th cent. BC, when all greek cities were ruled by oligarchies, as soon as it became known that the Arcadian king Aristocrates was bribed, the Arcadians stoned him to death, abolished the monarchy, and became the first of all the Greeks to institute democracy.
They were in great demand as mercenaries and were distinguished by their daring, courage and endurance to the hardships of war. Xenophon states “neither night, nor winter, nor length of journey, nor difficult mountains would prevent them”. Homer calls them anchimachetai, that is good at hand to hand fighters. According to the historian Ephoros, the Mantineans invented the military uniform, which was called “Mantinean armour”.
In all their expansionist activities, the Spartans were confronted by the Arcadians, who were allies of the Messenians and offered refuge to the persecuteds. Amongst these were the helots, and the king of the Messenians Aristomenes, after he had been taken captive by the Spartans.
In the wars against the Persians, the Arcadians fought alongside the other Greeks. Two thousand fought at Thermopylai in 480 BC and marched rapidly to the Isthmus after the battle, in order to prevent the Persian army from entering the Peloponnese. Five thousand Arcadians took part in the battle of Plataia, when the Greeks under the command of Pausanias, the king of Sparta, dealt the coup de grace to the Persian army.
Their proclivity for the arts, literature, and especially philosophy, was legendary. In the sphere of philosophy one of the greatest schools in ancient times was at Mantinea. There is evidence that Socrates studied there, and it is said in Plato’s Symposium that a great influence was exercised on him by the teaching of Diotima. This great philosopher was priestess and prophetess in the sanctuary of Zeus at Mantinea.
Music and athletics formed the foundations of Arcadian education. Polybius tells us that music was precious to human beings in general, but was necessary to the Arcadians, since it moderated their wild, impulsive nature. The greatest authority on music in the ancient world, Aristoxenos of Taras, who lived in the 4th cent.BC and wrote the earliest preserved manual of music, resided for many years in Mantinea before being accepted into the school of Aristotle.
Amongst the pupils of Polykleitos one of the greatest sculptors of ancient times, are included two Arcadian bronze-sculptors, Dameas and Athenodoros.
The Arcadians also had a legendary aptitude for dancing. Xenophon states that during Cyrus’s campaign against Artaxerxes, a festival was organized by the ten thousand greek warriors (myrioi) in honour of the Paphlagonians, greek tribe of Asia Minor, at which the Mantineans astonished everyone, including Cyrus himself, with their armed dance.
The contribution made by the Arcadians to Greek civilization and their struggle to preserve their principles made Arcadia an arc of values in the ancient world, and a place of moral and spiritual regeneration.
The Arcadian ideal, that once inspired mankind, contrasts with the present decadence of the consumerism and hedonism of modern so-called civilized societies, who should discover a way out of the dark reality of nowadays, to the traditional values of the greek civilization.

Περισσότερα για το βιβλίο "Arcadians - Αρκάδες" της Μαρίας Βλασσοπούλου-Καρύδη, μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα της   http://www.karydis-editions.gr/



                                                                                        * * *
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ της 
Μαρίας Βλασσοπούλου-Καρύδη


The author Maria Vlassopoulou-Karydi is a Doctor of Archaelogy at the University of Athens and worked at the Prehistoric Collection of the National Archaelogical Museum of Athens from 1974 to 2009. She was a secretary of the Central Archaelogical Council (1996-1998) and the Central Council of Modern Monuments (1984-1990). She was born in Tripolis. Mycenaean Civilisation is the subject of her research and for her publications:"Mycenaean models of seats and seated figurines"(doctoral dissertation). "Ivory Mycenaean mirror handles with relief female figures of the National Archaelogical Museum". "Late geometric seats and seated figures","Vegetal remains from the Grave Circle B at Mycenae having the structure and the attributes of Papyrus", "Arcadians - Αρκάδες"


Η συγγραφέας Μαρία Βλασσοπούλου-Καρύδη είναι διδάκτωρ της Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε στην Προϊστοιρκή Συλλογή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών από το 1974 μέχρι το 2009. Διετέλεσε γραμματέας του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (1996-1998) και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (1984-1990). Γεννήθηκε στην Τρίπολη.Αντικείμενο της έρευνας της αποτελεί ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός με δημοσιεύσεις: "Μυκηναϊκα ομοιώματα καθισμάτων και καθιστά ειδώλια" (διδακτορική διατριβή), "Μυκηναϊκές ελεφάντινες λαβές κατόπτρων με ανάγλυφες γυναικείες μορφές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου", "Υστερογεωμετρικά καθίσματα και καθιστές μορφές", "Φυτικά κατάλοιπα από τον Ταφικό Κύκλο Β των Μυκηνών με τη δομή και τις ιδιότητες του Παπύρου", "Arcadians - Αρκάδες"

...απαραίτητο εργαλείο γνώσης για την Αρκαδία και τους Αρκάδες... Καλοτάξιδο...

Τετάρτη 3 Νοεμβρίου 2010

Αφιερώματα 2010 σε μεγάλους λογοτέχνες

 Αφιερώματα  

Τον Στρατή Τσίρκα και τον Νίκο Καββαδία τιμά το ΕΚΕΒΙ



Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) στο πλαίσιο των αφιερωμάτων σε μεγάλους λογοτέχνες που διοργανώνει κάθε χρόνο, τιμά φέτος δύο σημαντικούς συγγραφείς που άφησαν το στίγμα τους στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας: τον Στρατή Τσίρκα (1911-1980), τιμώντας τα 30 χρόνια από τον θάνατό του και τον Νίκο Καββαδία (1910-1975), τιμώντας τα 100 χρόνια από τη γέννησή του.
Δύο μεγάλοι συγγραφείς, ο πεζογράφος Τσίρκας και ο ποιητής Καββαδίας που το έργο τους διαβάστηκε και αγαπήθηκε από το ευρύ αναγνωστικό κοινό, ενέπνευσε τον κινηματογράφο, τη μουσική, τις εικαστικές τέχνες και συνεχίζει μέχρι σήμερα να αποτελεί σημείο αναφοράς των λογοτεχνικών μας αναζητήσεων.

Υπήρξαν άλλωστε και φίλοι στην προσωπική τους ζωή – όπως βλέπουμε στην κοινή τους φωτογραφία. Διαβάζουμε χαρακτηριστικά στην τρυφερή αφιέρωση που έγραψε ο Καββαδίας προς τον Τσίρκα: «Άλλοι τρεις. Μαζί τους εσύ Γιάννη και Αντιγόνη, τελευταία και ο Κωστής. Πέντε δάχτυλα να μετράω, να μ’ αγαπάτε να με μουτζώνετε. Σας λατρεύω, Κόλιας. Αλεξάνδρεια, κάποτε», στο βιβλίο Πούσι (Εκδόσεις Α. Καραβία, 1947) [περιλαμβάνεται στην «Βιβλιοθήκη Τσίρκα» που φιλοξενεί το ΕΚΕΒΙ].

Τα αφιερώματα αυτά αποτελούν συμβολικούς εορτασμούς που δίνουν την ευκαιρία να διαβαστεί και να εκτιμηθεί εκ νέου, υπό το πρίσμα μιας σύγχρονης οπτικής, το έργο «κλασικών» Ελλήνων συγγραφέων. Στόχος της επαναπροσέγγισης είναι η ενίσχυση της φιλολογικής έρευνας και της σχετικής βιβλιογραφίας καθώς και η επαφή και γνωριμία του ευρύτερου κοινού και ιδιαίτερα των νεότερων γενεών ώστε να ανακαλύψουν τη σημαίνουσα λογοτεχνική μας κληρονομιά.

Το ΕΚΕΒΙ στο πνεύμα αυτό προσκαλεί και ενθαρρύνει τους πολιτιστικούς φορείς αλλά και βιβλιοπωλεία, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες, λέσχες ανάγνωσης κ.ά. να συμμετάσχουν στον εορτασμό με διοργάνωση σχετικών εκδηλώσεων σε όλη την ελληνική περιφέρεια.


ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗ ΤΣΙΡΚΑ

♦ εκδήλωση μνήμης «Στρατής Τσίρκας – 30 χρόνια μετά»
Με την υποστήριξη του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), oι εκδόσεις Κέδρος και τα βιβλιοπωλεία ΙΑΝΟΣ τιμούν την Τρίτη 9 Μαρτίου, ώρα 20.30 μ.μ. τη μνήμη του Στρατή Τσίρκα (1911-1980) με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από το θάνατό του.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ (Σταδίου 24) με τίτλο «Στρατής Τσίρκας – 30 χρόνια μετά», μια αναδρομή στις σελίδες του Νουρεντίν Μπόμπα, των Ακυβέρνητων Πολιτειών, της Χαμένης Άνοιξης.Για το έργο και τη ζωή του συγγραφέα θα μιλήσουν οι: Γιάννης Παπαθεοδώρου, Επίκουρος Καθηγητής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων - Τίτος Πατρίκιος, ποιητής - Χρύσα Προκοπάκη, μελετήτρια και μεταφράστρια του έργου του - Δημήτρης Ραυτόπουλος, κριτικός λογοτεχνίας. Συντονίζει η δημοσιογράφοςΌλγα Σελλά. Την εκδήλωση προλογίζει η Διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ Κατρίν Βελισσάρη.

♦ διαδικτυακός ιστότοπος tsirkas.ekebi.gr    Το ΕΚΕΒΙ έχει αναρτήσει στον ηλεκτρονικό του κόμβο ιστότοπο αφιερωμένο στον Στρατή Τσίρκα, όπου περιλαμβάνεται μια πλήρης παρουσίαση της ζωής και του έργου του: χρονολόγιο, εργογραφία, βιβλιογραφία και επιλογή κριτικών για τις Ακυβέρνητες Πολιτείες. Παρουσιάζεται επίσης για πρώτη φορά σε πλήρη μορφή ο βιβλιογραφικός κατάλογος της «Βιβλιοθήκης Τσίρκα».

 βιβλιογραφικός κατάλογος της «Βιβλιοθήκης Τσίρκα»Είναι έτοιμος σε πλήρη μορφή ο βιβλιογραφικός κατάλογος της «Βιβλιοθήκης Τσίρκα» ο οποίος δεν καταγράφει απλώς τους 3.000 τίτλους της συλλογής, αλλά και τις αφιερώσεις συγγραφέων προς τον Τσίρκα, ενώ παρέχει στους ερευνητές τη δυνατότητα να γνωρίζουν εάν στο περιθώριο κάθε βιβλίου υπάρχουν ιδιόχειρες σημειώσεις ή υπογραμμίσεις του Τσίρκα. Ο κατάλογος έχει δημοσιευθεί σε μορφή ηλεκτρονικής έκδοσης στον ειδικό ιστότοπο για τον Τσίρκα.

♦ η «Βιβλιοθήκη Τσίρκα» του ΕΚΕΒΙ
Το ΕΚΕΒΙ φιλοξενεί στους χώρους του την προσωπική συλλογή βιβλίων του Στρατή Τσίρκα την οποία δώρισε το 1998 η σύζυγός του συγγραφέα κα Αντιγόνη Χατζηανδρέα. Τον Δεκέμβριο 2004, αφού αποκαταστάθηκαν κάποιες φθορές που είχαν υποστεί τα βιβλία από την υγρασία, η συλλογή στεγάστηκε στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του 3ου ορόφου, στο νέο κτήριο του ΕΚΕΒΙ (Αθανασίου Διάκου 4, περιοχή Μακρυγιάννη) και είναι πλέον ανοιχτή για το κοινό (καθημερινά 9.00 π.μ.-5.00 μ.μ., τηλ. 210-9200306, υπεύθυνη κα Μάγδα Τσουμή).
Η «Βιβλιοθήκη Τσίρκα» περιλαμβάνει 3.000 τόμους από την προσωπική συλλογή του συγγραφέα -σπάνιες εκδόσεις ελληνικών και ξενόγλωσσων βιβλίων και περιοδικών του 19ου και 20ου αιώνα με χειρόγραφες σημειώσεις του συγγραφέα. Αποτελεί πολύτιμο υλικό για τους ερευνητές κυρίως και τους μελετητές του έργου του που μπορούν μεταξύ άλλων να βρουν ενδιαφέροντα στοιχεία - αφιερώσεις από τον ίδιο ή από άλλους συγγραφείς προς αυτόν, ιδιόχειρες σημειώσεις ή υπογραμμίσεις - αποκαλυπτικά για τον άνθρωπο και λογοτέχνη Τσίρκα.

♦ εκδηλώσεις σε σχολείαΚατά τη διάρκεια της χρονιάς το ΕΚΕΒΙ θα οργανώσει σε σχολεία σε όλη την Ελλάδα εκδηλώσεις για τον συγγραφέα Στρατή Τσίρκα στο πλαίσιο του προγράμματος «Συγγραφείς και εικονογράφοι στα σχολεία».


ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΑΒΒΑΔΙΑ


♦ αφιερωμένη στον Καββαδία η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης
Σε έναν από τους πιο γνωστούς και εμπνευσμένους Έλληνες ποιητές του 20ού αιώνα, στον Νίκο Καββαδία, αφιερώνει φέτος το ΕΚΕΒΙ την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, τιμώντας τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του.
Έτσι, η καθιερωμένη καμπάνια ποίησης που διοργανώνει κάθε χρόνο το ΕΚΕΒΙ θα περιλαμβάνει εικονογραφημένους στίχους του Καββαδία. Από τις 21 Μαρτίου, ημέρα που γιορτάζεται παγκοσμίως η ποίηση, θα ταξιδεύουν στην πόλη οι στίχοι του ποιητή που έπλασε το μυθικό του alter ego ως περιπλανώμενου ποιητή των θαλασσών εισάγοντας στο έργο του στοιχεία κοσμοπολιτισμού και εξωτισμού.

♦ διαδικτυακός ιστότοπος kavadias.ekebi.grΟ ηλεκτρονικός κόμβος του ΕΚΕΒΙ (www.ekebi.gr) θα φιλοξενήσει ιστότοπο αφιερωμένο στον Νίκο Καββαδία που θα περιλαμβάνει χρονολόγιο, εργογραφία, βιβλιογραφία και επιλογή κριτικών, δίνοντας μια πλήρη παρουσίαση του έργου ενός βιωματικού ποιητή της «γενιάς του ‘30» που ακροβάτησε μέσα από τους στίχους αλλά και τα πεζά του στα όρια του υπερρεαλισμού, πάντα όμως στο πλαίσιο της παραδοσιακής στιχουργικής φόρμας και ρυθμικής τεχνικής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΕΚΕΒΙ, συνεχίζοντας το πρόγραμμα δημιουργίας ειδικών ιστοτόπων για τους Έλληνες λογοτέχνες που έχει τιμήσει με επετειακά αφιερώματα από το 2000 μέχρι και σήμερα, μετά τον Καραγάτση, τονΝίκο Γαβριήλ Πεντζίκη και τον Γιάννη Ρίτσο ολοκληρώνει και παρουσιάζει τις σελίδες για τους Κωστή Παλαμά, Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Γρηγόριο Ξενόπουλο, Άγγελο Σικελιανό, Γιώργο Θεοτοκά και Νίκο Εγγονόπουλο. 
♦ ημερίδα «Ο Καββαδίας σήμερα»
Στο πλαίσιο του αφιερώματος το ΕΚΕΒΙ θα οργανώσει, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Άγρα, ημερίδα με ειδικούς ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό οι οποίοι θα συζητήσουν για το πολυδιάστατο έργο του Νίκου Καββαδία.

♦ εκδηλώσεις σε σχολεία
Κατά τη διάρκεια της χρονιάς το ΕΚΕΒΙ θα οργανώσει σε σχολεία σε όλη την Ελλάδα εκδηλώσεις για τον συγγραφέα Νίκο Καββαδία στο πλαίσιο του προγράμματος «Συγγραφείς και εικονογράφοι στα σχολεία».

      


Ημερολόγιο εκδηλώσεων για τους δύο τιμώμενους συγγραφείς
Το ΕΚΕΒΙ θα καταγράφει καθημερινά στο «Ημερολόγιο εκδηλώσεων για το βιβλίο» που λειτουργεί στον κόμβο του (www.ekebi.gr) όλες τις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν στην ελληνική περιφέρεια και στο εξωτερικό προς τιμή των δύο συγγραφέων – όπως βέβαια καταγράφει και κάθε άλλη εκδήλωση για το βιβλίο.
Μια πλήρης ατζέντα όπου μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να ενημερωθούν για την βιβλιοφιλική δραστηριότητα στην πόλη τους ενθαρρύνοντας τη συνέχιση και ανάπτυξη των δράσεων αυτών που φαίνεται να είναι σημαντικά περισσότερες από όσο ίσως νομίζαμε (π.χ. η καταγραφή των εκδηλώσεων για τον Γιάννη Ρίτσο το 2009 ήταν μια ευχάριστη έκπληξη ως προς τον εντυπωσιακό αριθμό τους σε όλη την Ελλάδα απ’ άκρη σ’ άκρη).

Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2010

"ΟΝΕΙΡΑ ΣΕ ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ" στο ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206

ΟΝΕΙΡΑ ΣΕ ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ
μια ματιά στον ετερόκλητο μικρόκοσμο που εξισώνει τη διαφορετική καταγωγή με την ιδιαίτερη κουλτούρα

ΠΡΟΒΟΛΕΣ
ΑΠΟ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΟΚΤ ως ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΟΚΤ
ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ 20.30 ΚΑΙ 22.00
ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206
...
Το σχολειο ειναι η χώρα των παιδιών
Μια νεα πατριδα όπου μιλουν διαφορες γλωσσες
θα χαρω να σας δω εκει

Λουκία Ρικάκη



ΟΝΕΙΡΑ ΣΕ ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ 

DREAMS IN ANOTHER LANGUAGE
Σκηνοθεσία: Λουκία Ρικάκη

Ονειρα σε αλλη γλωσσα μετα απο 2 χρονια γυρισματα στη Κυπρο και συγκεκριμενα 500 μετρα απο την Πρασινη γραμμη στο σχολειο της Φανερωμενης ενα σχολειο ΖΕΠ (Ζωνη Εκπαιδευτικης Προτεραιότητας) οπου γινονται εξαιρετικα πραγματα. Η ταινια καταγραφει τη ζωη στο σχολειο το μαθημα και τη συνυπαρξη των παιδιων απο τοσες διαφορετικες χωρες σε ενα σχολειο το οποιο συμβολικα βρισκεται κοντα στη πληγη της Κυπρου.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ
ΟΝΕΙΡΑ ΣΕ ΑΛΛΗ ΓΛΩΣΣΑ
Η Λουκία Ρικάκη έχει δυο σημαντικές ικανότητες: να ανακαλύπτει θέματα που εμπεριέχουν δύναμη και ξεδιπλώνονται δραματικά και να διεισδύει με άνεση στην ανθρώπινη ψυχή, και ειδικά στα παιδιά, στα οποία «βγάζει κάμερα», όπως λέει ένας μαθητής, και τα αφήνει να συνθέσουν τη σκέψη τους, αντί να βγάλει γλώσσα και αναγκαστικά, να τα ανακρίνει. Το ντοκιμαντέρ της Όνειρα σε άλλη γλώσσα, που επικεντρώνεται στο πρότυπο σχολείο της Φανερωμένης, φιλόδοξο και πετυχημένο πρόγραμμα του κυπριακού υπουργείου Παιδείας, είναι μια ματιά στον ετερόκλητο μικρόκοσμο που εξισώνει τη διαφορετική καταγωγή με την ιδιαίτερη κουλτούρα.
Το σχολείο αυτό είναι μια νέα πατρίδα στις παρυφές μια ακόμη διαχωρισμένης πρωτεύουσας, της Λευκωσίας, μια πρόκληση για διδάσκοντες και μαθητές που λειτουργεί ως χώρος διαλόγου και γνώσης. Τα παιδιά μιλούν για τα πάντα, από τις κοινωνικές συνθήκες ως τη θρησκεία και τον θάνατο. Μέσα στην θεωρητική ατυχία της μετακίνησής τους σε μιαν άλλη χώρα έχουν την τύχη να βρουν μια εκπαιδευτική αγκαλιά που δεν τα μεταχειρίζεται σαν ξένα. Η Ρικάκη τα τοποθετεί στον χώρο που κινούνται κι έτσι το ντοκιμαντέρ της δεν είναι απλά η καταγραφή μιας περίπτωσης, αλλά μια ταινία άξια παρακολούθησης.

Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2010

Συνάντηση Πεζογράφων στην Πάτρα


H Ρέα Γαλανάκη, ο Θανάσης Βαλτινός, η πολιτική στο μυθιστόρημα και η γυναίκα στη λογοτεχνία θα βρεθούν στο επίκεντρο της Συνάντησης Πεζογράφων που για τρίτη χρονιά φέτος θα πραγματοποιηθεί στην Πάτρα την Παρασκευή 15 και το Σάββατο 16 Οκτωβρίου.
Η αυλαία της συνάντησης ανεβαίνει με την αφιερωματική στον Θανάση Βαλτινό εκδήλωση που θα γίνει στο ξενοδοχείο "Βυζαντινό" (Ρήγα Φεραίου 106, Πάτρα). Τον συγγραφέα και ακαδημαϊκό θα παρουσιάσει η δημοσιογράφος και κριτικός λογοτεχνίας Κατερίνα Σχινά και στη συνέχεια θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου: «Η ιστορία των χρόνων μου», «Θανάσης Βαλτινός - 1963». Το Σάββατο 16 του μήνα, επίσης στο "Βυζαντινό", η συνάντηση θα ξεκινήσει με τη συζήτηση "Η πολιτική στο μυθιστόρημα" (10.30 π.μ. - 12.15 μ.) στην οποία συμμετέχουν οι Έλενα Χουζούρη, Τηλέμαχος Κώτσιας, Θοδωρής Κ. Ραχιώτης, Βασίλης Λαδάς, ενώ λίγο αργότερα θα ακολουθήσει η συζήτηση για τη "Γυναίκα στη λογοτεχνία" (12.30 μ.μ. - 2.30 μ.μ.) με τις Κατερίνα Σχινά, Σοφία Νικολαϊδου, Λίλα Κονομάρα και Λουκία Δέρβη.
Η συνάντηση θα ολοκληρωθεί το απόγευμα της ίδιας ημέρας στο Δημοτικό Θέατρο Απόλλων (18.30 - 20.30 μ.μ.) με την τιμητική εκδήλωση για τη Ρέα Γαλανάκη, για την οποία θα μιλήσει ο κριτικός λογοτεχνίας και πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Αλέξης Ζήρας.
Τη συνάντηση διοργανώνουν ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Πατρών, το περιοδικό Διαβάζωκαι το ηλεκτρονικό περιοδικό Διαπολιτισμός.


* από την εφ. "Η ΑΥΓΗ" ημερ. δημοσίευσης: 06/10/2010

Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2010

Βασίλης Χριστοδούλου (1917-2010)


του Ανδρέα Πετρουλάκη



Το πρωί της περασμένης Τετάρτης σηκώθηκε κανονικά, στρώθηκε στο γραφείο του, διάβασε τις εφημερίδες του, έφτιαξε τα σκίτσα του και μετά πήγε στο κρεβάτι και έκλεισε τα μάτια για τον τελευταίο ύπνο. Πέθανε με τον τρόπο που θα ήθελε κάθε γελοιογράφος να φύγει. Δημιουργός μέχρι το τέλος, παρέα με τα πιο φρέσκα σκίτσα του, ζωντανός μαζί τους, μαράθηκε μαζί τους στο τέλος της ημέρας όπως συμβαίνει με τα περισσότερα σκίτσα που έχουν τη ζωή της πρωινής χαράς. Του λουλουδιού εκείνου που ανοίγει το πρωί και κλείνει το βράδυ και το επόμενο πρωί το παρασέρνει η σκόνη των καινούργιων σκίτσων.

Οι παλιοί νομίζω ότι είχαν σαφέστερη επίγνωση του εφήμερου της γελοιογραφίας, αυτής της παράξενης τέχνης της μιας μέρας –τη στιγμή που η δουλειά του σκιτσογράφου φτάνει στους αναγνώστες, αυτός ενδιαφέρεται μόνο για το σκίτσο της επομένης. Παρ' όλα αυτά εμείς οι νεώτεροι φυλάμε με ευλάβεια τα πρωτότυπα, τα ταξινομούμε και οργανώνουμε ηλεκτρονικά αρχεία. Ο Βασίλης Χριστοδούλου δεν είχε στη διάθεσή του, ούτε ένα πρωτότυπο της μυθικής και μακροχρόνια σειράς του «Λέσχη των Βαρελοφρόνων».

Ήταν 93 ετών και πρωτοδημοσίευσε δουλειά του στα 19. Πρέπει να κατείχε το παγκόσμιο ρεκόρ δημοσιευμένων σκίτσων. Σε μια συζήτηση που είχαμε πρόσφατα τα υπολόγιζε σε 120.000. Και συνέχιζε. ΄Ηταν επίλεκτο μέλος της λέσχης μας (της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων) και ερχόταν στις εκδηλώσεις της πάντα κομψός και ευσταλής, με μια καλή κουβέντα στο στόμα για τους νεώτερους συναδέλφους του (δηλαδή όλους μας) και έναν παιχνιδιάρικο, υμνητικό λόγο για τις κυρίες.

Άλλωστε μέχρι το τέλος ήταν ο κορυφαίος ΄Ελληνας σκιτσογράφος στον σχεδιασμό του γυναικείου σώματος με λίγες γραμμές. Ανάλαφρος παρά τα χρόνια του, διαρκώς χιουμορίστας και υπογείως σκωπτικός. Κάποτε, τα χρόνια της Καραμανλικής σκανδαλολογίας, είχε τιμηθεί από την Βουλή σε μια εκδήλωση που παρευρίσκοντο όλες οι κεφαλές της πολιτικής ζωής και στον χαιρετισμό του λέει στον Καραμανλή: «τα πρώτα μου σκίτσα τα έκανα όταν χτιζότανε ο Παρθενώνας και είχε γίνει εξεταστική επιτροπή για τα σκάνδαλα και τις μίζες που είχαν πάρει ο Περικλής και ο Καλλικράτης». Κάγκελο ο Καραμανλής.
 
Ένα ξεχωριστό κομμάτι στην ιστορία της ελληνικής γελοιογραφίας κατέχει η περίοδος των λαϊκών περιοδικών (κυρίως Ρομάντσου και Θησαυρού) στα οποία ο Χριστοδούλου, μαζί με τον Αρχέλαο, τον Πολενάκη, τον Γάλλια, τον Βλάχο και άλλους, σχεδίαζαν την χάρτινη εκδοχή του ελληνικού σινεμά του '60 και του '70. Σκίτσα κοινωνικά, ηθογραφικά, ελληνικά, με άμεσο και πηγαίο χιούμορ, αισιόδοξα και θλιμμένα μαζί, γλυκόπικρα σαν την Ελλάδα της εποχής, ένα λεύκωμα των χρόνων εκείνων. ΄Όμως, παρά τον τεράστιο όγκο και ρόλο που είχαν οι μικρές εκείνες χρωματιστές ζωγραφιές της ελληνικής κοινωνίας, νομίζω η μοίρα ήθελε τελικά το όνομα του Βασίλη Χριστοδούλου αντανακλαστικά να ανακαλεί στην μνήμη ένα πολιτικό σκίτσο. Την επομένη του δημοψηφίσματος του Παπαδόπουλου, ο λυράρης που τραγουδούσε: «μαθές δεν εματάγινε/ τέτοιο κουτί ρημάδι/ ΟΧΙ να ρίχνεις τι πρωί/ να βγαίνει ΝΑΙ το βράδυ».

 
>> Όλα τα άρθρα του Ανδρέα Πετρουλάκη

Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου 2010

Αυτόνομες ιδιωτικές πρωτοβουλίες μπορούν να σώσουν τον πολιτισμό



Η κλασική μουσική και η πάσης φύσεως δημιουργία αναζητούν με μεγάλο μόχθο διεξόδους


Tου Nικου Bατοπουλου*

Υπάρχει ένα ζήτημα στην καλλιτεχνική ζωή της χώρας που δεν έχει να κάνει άμεσα με τη σχέση κράτους και ιδιωτών. Αλλά έχει να κάνει με την παροχή ευκαιριών. Από όλους τους καλλιτεχνικούς χώρους, υπάρχουν πολλοί νέοι ταλαντούχοι δημιουργοί που νιώθουν εντελώς εγκλωβισμένοι. Ορισμένοι απογοητεύονται και εγκαταλείπουν την τέχνη. Υπάρχουν άλλοι που φεύγουν στο εξωτερικό, όπου ζουν αξιοπρεπώς. Η αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με νέους ανθρώπους, ιδίως από χώρους πιο «δύσκολους», όπως είναι η κλασική μουσική, ενισχύει την ανάγκη κάποιων να προσπαθήσουν περισσότερο και να παλέψουν για να ανεβάσουν την καλλιτεχνική ζωή στην Ελλάδα.
Μικρά ή μεσαία ιδιωτικά γραφεία μετακλήσεων και οργάνωσης εκδηλώσεων ή φεστιβάλ, ιδιωτικές πρωτοβουλίες που συνιστούν νέες δράσεις πολιτισμού, κινήσεις προβολής Ελλήνων σολίστ στο εξωτερικό και αντίστοιχα, προσπάθειες εξασφάλισης συναυλιακών ευκαιριών για Ελληνες σολίστ που κάνουν καριέρα σε ξένες χώρες, δημιουργούν μία ολοένα και πιο αναγκαία δυναμική. Το έργο τους, δύσκολο. Οι δυνατότητες δημιουργίας ρήξεων μέσα στα στεγανά της Αθήνας και των άλλων πόλεων είναι μικρές. Αλλά, παρά τις δυσκολίες, έχουν γίνει μικρά-μεγάλα θαύματα. Οπως το άνοιγμα του ιστορικού «Παρνασσού» σε εκλεκτούς σολίστ ή η καθιέρωση συναυλιών στην Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου, στην οδό Φιλελλήνων στην Αθήνα.
Εχει εκφραστεί πολλές φορές η πικρία και η απογοήτευση εκ μέρους Ελλήνων μουσικών που έχουν βρει γόνιμο έδαφος σε χώρες όπως η Αγγλία, η Γαλλία, η Γερμανία ή η Αυστρία. Διότι ενώ επιθυμούν διακαώς να δώσουν συναυλίες στην Ελλάδα, αδυνατούν να το πράξουν γιατί κανείς δεν τους προσκαλεί. Υπάρχουν, φυσικά, εξαιρέσεις, αλλά όσοι είναι «εκτός κυκλωμάτων» βρίσκουν συνήθως τις πόρτες κλειστές.
Από την άλλη, επειδή ακριβώς η Ελλάδα είναι μία χώρα με κακή φήμη υποδομών και οργάνωσης καλλιτεχνικής ζωής, υπάρχει επιπλέον δυσκολία «εξαγωγής» δικών μας μουσικών και εξαίρετων σολίστ σε φεστιβάλ και αίθουσες συναυλιών. Οσοι διεισδύουν, το κατορθώνουν γιατί από πίσω υπάρχει μεγάλος μόχθος από ανθρώπους που έχουν δουλέψει πολύ και έχουν πιστέψει στο ταλέντο τους ώστε να πείσουν τους ξένους διοργανωτές.
Ετσι όπως διαμορφώνεται το τοπίο στη μουσική ζωή της Ελλάδας, με τις λίγες αίθουσες συναυλιών και τις περιορισμένες δυνατότητες διάχυσης της καλής μουσικής, οι «μικρές» ιδιωτικής προέλευσης σπίθες που ζωντανεύουν την καλλιτεχνική δημιουργία αποτελούν την ελπίδα. Το «Μουσικό Χωριό», π. χ., που γεννήθηκε από νέους ανθρώπους με ένα όραμα για την τέχνη και τη ζωή είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση. Οι απόψεις που φιλοξενούμε εκφράζουν την αγωνία και την αγάπη ανθρώπων που επενδύουν με δικές τους δυνάμεις στην άνοδο της πολιτιστικής ζωής στην Ελλάδα, μακριά από το κρατικοδίαιτο περιβάλλον.


Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010

H Ελληνική γλώσσα...

Hellenic Quest λέγεται ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικής εκμάθησης της Ελληνικής που το CNN άρχισε να διανέμει παγκοσμίως και προορίζεται σε πρώτο στάδιο για τους αγγλόφωνους και ισπανόφωνους. 
Η μέθοδος διδασκαλίας συνίσταται στην προβολή πληροφοριών στην οθόνη του Η/Υ με ταυτόχρονη μετάδοση ήχου και κινούμενης εικόνας. Το πρόγραμμα παράγεται από τη μεγάλη εταιρία Η/Υ Apple, o Πρόεδρος της  οποίας Τζον Σκάλι είπε σχετικά: Αποφασίσαμε να προωθήσουμε το πρόγραμμα  εκμάθησης της Ελληνικής, επειδή η κοινωνία μας χρειάζεται ένα εργαλείο που θα της επιτρέψει ν' αναπτύξει τη δημιουργικότητά της, να εισαγάγει καινούριες ιδέες και θα της προσφέρει γνώσεις περισσότερες απ' όσες ο άνθρωπος μπορούσε ως τώρα να ανακαλύψει. 
Με άλλα λόγια, πρόκειται για μιαν εκδήλωση της τάσης για επιστροφή του  παγκόσμιου πολιτισμού στο πνεύμα και τη γλώσσα των Ελλήνων.  Άλλη συναφής εκδήλωση: Οι Άγγλοι επιχειρηματίες προτρέπουν τα ανώτερα στελέχη να μάθουν Αρχαία Ελληνικά επειδή αυτά περιέχουν μια ξεχωριστή σημασία για τους τομείς οργανώσεως και διαχειρίσεως επιχειρήσεων. 
Σε αυτό το συμπέρασμα ήδη οδηγήθηκαν μετά από διαπιστώσεις Βρετανών ειδικών  ότι η Ελληνική γλώσσα ενισχύει τη λογική και τονώνει τις ηγετικές ικανότητες. 
Γι' αυτό έχει μεγάλη αξία, όχι μόνο στην πληροφορική και στην υψηλή τεχνολογία, αλλά και στον τομέα οργανώσεως και διοικήσεως .. 
Αυτές οι ιδιότητες της Ελληνικής ώθησαν το Πανεπιστήμιο Ιρμάιν της Καλιφόρνια να αναλάβει την αποθησαύριση του πλούτου της. Επικεφαλής του προγράμματος τοποθετήθηκαν η γλωσσολόγος -Ελληνίστρια- Μακ Ντόναλι και οι καθηγητές της ηλεκτρονικής Μπρούνερ και Πάκαρι. 
Στον Η/Υ Ίμυκο αποθησαυρίστηκαν 6 εκατομμύρια λεκτικοί τύποι της γλώσσας μας όταν η Αγγλική έχει συνολικά 490.000 λέξεις και 300.000 τεχνικούς  όρους, δηλαδή σαν γλώσσα είναι μόλις το 1/100 της δικής μας.. Στον Ίμυκο ταξινομήθηκαν 8.000 συγγράμματα 4.000 αρχαίων Ελλήνων και το έργο συνεχίζεται. 
Μιλώντας γι' αυτό ο καθηγητής Μπρούνερ είπε: Σε όποιον απορεί γιατί τόσα  εκατομμύρια δολάρια για την αποθησαύριση των λέξεων της Ελληνικής απαντούμε: Μα πρόκειται για τη γλώσσα των προγόνων μας. Και η επαφή μας μ' αυτούς θα βελτιώσει τον πολιτισμό μας . 
Οι υπεύθυνοι του προγράμματος υπολογίζουν ότι οι ελληνικοί λεκτικοί τύποι  θα φθάσουν στα 90 εκατομμύρια, έναντι 9 εκατομμυρίων της λατινικής. 
Το ενδιαφέρον για την Ελληνική προέκυψε από τη διαπίστωση των επιστημόνων πληροφορικής και υπολογιστών ότι οι Η/Υ προχωρημένης τεχνολογίας δέχονται ως νοηματική γλώσσα μόνον την Ελληνική. Όλες τις άλλες γλώσσες τις  χαρακτήρισαν σημειολογικές . 
Νοηματική γλώσσα θεωρείται η γλώσσα στην οποία το σημαίνον, δηλαδή η λέξη,  και το σημαινόμενο, δηλαδή αυτό, που η λέξη εκφράζει (πράγμα, ιδέα, κατάσταση), έχουν μεταξύ τους πρωτογενή σχέση. Ενώ σημειολογική είναι η  γλώσσα στην οποία αυθαιρέτως ορίζεται ότι το αμ πράγμα (σημαινόμενο)  εννοείται με το αμ (σημαίνον). 
Με άλλα λόγια, η Ελληνική γλώσσα είναι η μόνη γλώσσα της οποίας οι λέξεις έχουν πρωτογένεια, ενώ σε όλες τις άλλες, οι λέξεις είναι συμβατικές, σημαίνουν, δηλαδή, κάτι, απλώς επειδή έτσι "συμφωνήθηκε" μεταξύ εκείνων που την χρησιμοποιούν. 
ΟΛΕΣ οι λέξεις στην Ελληνική ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ, π.χ. η λέξη ενθουσιασμός = εν-Θεώ,  γεωμετρία = γη +μετρώ, προφητεία = προ + φάω, άνθρωπος = ο άναρθρων (ο αρθρώνων λόγο). 
Έχουμε δηλαδή αιτιώδη σχέση μεταξύ λέξεως-πράγματος, πράγμα ανύπαρκτο στις άλλες γλώσσες. Τα πιο τέλεια προγράμματα Ίμυκος , Γνώσεις και Νεύτων αναπαριστούν τους λεκτικούς τύπους της Ελληνικής σε ολοκληρώματα και σε τέλεια σχήματα παραστατικής, πράγμα που αδυνατούν να κάνουν για τις άλλες γλώσσες. 
Και τούτο επειδή η Ελληνική έχει μαθηματική δομήπου επιτρέπει την αρμονική γεωμετρική τους απεικόνιση. 
< BR> 
Ιδιαιτέρως χρήσιμα είναι τα ελληνικά προσφύματα ΟΠΩΣ : τηλέ , λάνδη  =....LAND, ΓΕΩ...,νάνο, μίκρο, μέγα, σκοπό....ισμός, ΗΛΕΚΤΡΟ....., κυκλο....,  ΦΩΝΟ...., ΜΑΚΡΟ...., ΜΙΚΡΟ...., ΔΙΣΚΟ....., ΓΡΑΦΟ..., ΓΡΑΜΜΑ..., ΣΥΝ...,  ΣΥΜ....., κ.λπ..  ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ : ΤΟ ΓΝΩΣΤΟ ΣΕ ΟΛΟΥΣ C D = COMPACT DISK = ΣΥΜΠΑΚΤΩΜΕΝΟΣ ΔΙΣΚΟΣ 
Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές θεωρούν την Ελληνική γλώσσα «μη οριακή», δηλαδή  ότι μόνο σ' αυτή δεν υπάρχουν όρια και γι' αυτό είναι αναγκαία στις νέες  επιστήμες όπως η Πληροφορική, η Ηλεκτρονική, η Κυβερνητική και άλλες.  Αυτές οι επιστήμες μόνο στην Ελληνική γλώσσα βρίσκουν τις νοητικές  εκφράσεις που χρειάζονται, χωρίς τις οποίες η επιστημονική σκέψη αδυνατεί  να προχωρήσει. 
Γι' αυτούς τους λόγους οι Ισπανοί Ευρωβουλευτές ζήτησαν να καθιερωθεί η Ελληνική ως η επίσημη της Ευρωπαϊκής Ένωσης διότι το να μιλά κανείς για  Ενωμένη Ευρώπη χωρίς την Ελληνική είναι σα να μιλά σε έναν τυφλό για  χρώματα. 

Παρασκευή 10 Σεπτεμβρίου 2010

Σύγχρονοι Σχεδιαστές διαλέγονται με την Ελληνική Παραδοσιακή Φορεσιά


BEYOND DRESS CODES


Η ελληνική παράδοση συναντά τη σύγχρονη μόδα στην θεματική έκθεση με τίτλο BEYOND DRESS CODES: Σύγχρονοι Σχεδιαστές διαλέγονται με την Ελληνική Παραδοσιακή Φορεσιά που διοργανώνει στις γκαλερί της η Ελληνοαμερικανική Ένωση και εγκαινιάζει την Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010 στις 20:30. Την έκθεση επιμελείται η ιστορικός μόδας Lydia Kamitsis.

H ενδυμασία είναι ένα παιχνίδι απόκρυψης – αποκάλυψης. Από τις απαρχές του ανθρώπινου πολιτισμού μέχρι και σήμερα το ένδυμα λειτουργεί ως πολυσήμαντος επικοινωνιακός κώδικας για το πρόσωπο που το φορά. Το ρούχο καλύπτει το σώμα ενώ την ίδια στιγμή αποτελεί στοιχείο εξωτερικού καλλωπισμού ή μαρτυρία στοιχείων της ταυτότητάς μας. Μέσα από το ένδυμα μπορεί κανείς να αντλήσει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα ενός λαού, την οικονομική, πολιτική και κοινωνική οργάνωση ενός τόπου, το φύλο, την ηλικία, την κοινωνική θέση.

Στην έκθεση παρουσιάζονται έγχρωμα σχέδια ελληνικών παραδοσιακών ενδυμασιών και κεφαλόδεσμων του σκιτσογράφου Γήση Παπαγεωργίου από όλες τις περιοχές της Ελλάδας, που αποτελούν την μεγαλύτερη και κατά το δυνατόν πληρέστερη μέχρι σήμερα καταγραφή των ελληνικών παραδοσιακών φορεσιών. Βασικό πυρήνα για τη δημιουργία των σχεδίων του Γήση Παπαγεωργίου αποτέλεσε αρχικά το υλικό και η πλούσια ιδιωτική συλλογή ελληνικών ενδυμασιών του λαογράφου Ανδρέα Παπαγεωργίου, που βρίσκεται στη Λίμνη Ευβοίας. Από τη συνεργασία αυτή, που περιλάμβανε επιτόπια έρευνα και ταξίδια σε όλη την Ελλάδα, έχουν προκύψει μέχρι στιγμής 520 ολοκληρωμένα και τεκμηριωμένα σχέδια ενδυμασιών που καλύπτουν τη Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, την Εύβοια, την Κρήτη, τις Β. Σποράδες, τα νησιά του Αργοσαρωνικού, τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας αλλά και τον Πόντο και την Κύπρο.

Ως ένα είδος «οπτικής βιβλιοθήκης» οι φορεσιές αυτές προσφέρουν το έναυσμα σε σύγχρονους δημιουργούς να εμπνευσθούν από την παράδοση και να αναδείξουν τις μέχρι σήμερα επιρροές της. Έτσι, παράλληλα με τα σχέδια ελληνικών ενδυμασιών εκτίθενται δημιουργίες των Jean-Paul Gaultier και John Galliano αλλά και των γνωστών ελλήνων σχεδιαστών μόδας Ιωάννη Γκία, Γιώργου Ελευθεριάδη, Σοφίας Κοκοσαλάκη, Θάνου Κυριακίδη, Άγγελου Μπράτη, Δημήτρη Ντάσιου, Ορσαλίας Παρθένη, Deux Hommes, Mastori*Motwary, MiRo σε μια απόπειρα «συνομιλίας» της τοπικής ενδυματολογικής παράδοσης με την σύγχρονη μόδα. Με αυτόν τον τρόπο η ελληνική παραδοσιακή φορεσιά αναδεικνύεται όχι ως μουσειακό είδος ή ως πεπερασμένο ιστορικό γεγονός αλλά ως πηγή έμπνευσης και ζωντανού ενδιαφέροντος.


Η έκθεση πραγματοποιείται με αφορμή την συνολική παρουσίαση και επικείμενη έκδοση της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης για την Ελληνική Παραδοσιακή Ενδυμασία.


Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010, 20:30
Γκαλερί Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι)


27 Σεπτεμβρίου – 27 Οκτωβρίου 2010


Δευτέρα – Παρασκευή: 12:00 – 21:00
Σάββατο: 10:30 – 14:30, Κυριακή κλειστά

Είσοδος ελεύθερη


Ήρα Παπαδοπούλου (210 3680052, 210 3680071)
www.hau.gr/culture